เล่าเรื่อง...เมืองเก่า

                                         มรดกโลกล้ำเลิศ      กำเนิดลายสือไทย

                                   เล่นไฟลอยกระทง        ดำรงพุทธศาสนา

                                   งามตาผ้าตีนจก            สังคโลกทองโบราณ

                                   สักการ แม่ย่า พ่อขุน     รุ่งอรุณแห่งความสุข

         

        หลายๆคน คงเคยได้ยินคำขวัญข้างต้นกันมาบ้างแล้วนะคะ เป็นคำขวัญของจังหวัด สุโขทัย นั่นเอง   ซึ่งเป็นเมืองเก่าของเรา และมีความสำคัญต่อชาติไทยมาก จึงเป็นสิ่งที่เหมาะที่เราจะมาทำความรู้จักกับเมืองเก่าเมืองนี้ให้มากยิ่งขึ้น

         

       
        เป็นที่ตั้งอาณาจักรแรกของชนชาติไทยเมื่อ 700 ปีที่แล้ว คำว่า สุโขทัย มาจากสองคำคือ สุขะ และ อุทัย หมายความว่า รุ่งอรุณแห่งความสุข รอยอดีตแห่งความรุ่งเรือง เห็นได้จากอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยและศรีสัชนาลัย ซึ่งเป็นที่รู้จักของชาวไทยและต่างประเทศ ขณะนี้จังหวัดสุโขทัยตั้งอยู่ภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย ห่างจากกรุงเทพมหานครตามระยะทางหลวงแผ่นดินประมาณ 440 กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ  6,596.092  ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 4,122,557  ไร่

      

      การปกครองของกรุงสุโขทัย

      รายนามผู้ปกครอง

      พ่อขุนศรีามนำถม > ขอมสบาดโขลญลำพง > พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ > พ่อขุนบานเมือง > พ่อขุนรามคำแหงมหาราช > พญาไสสงคราม > พญาเลอไท > พญางั่วนำถม > พญาลิไท > พญาลือไท

     เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับกรุงสุโขทัย

     ในรัชกาลพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ และพ่อขุนบานเมือง เป็นเวลาที่ไทยตั้งตัวใหม่ ๆ ต้องทำสงครามกับเมืองต่าง ๆ ที่ไม่ยอม สามิภักดิ์ โดยพ่อขุนรามคำแหง นำทัพออกปราบปรามเมืองน้อยใหญ่ต่าง ๆ ที่อยู่ชายพระราชอาณาเขต อาณาจักรของกรุงสุโขทัย จึงตกอยู่ในความสงบสุขตลอดมา         จนกระทั่งถึงรัชสมัยของพ่อขุมรามคำแหง ขึ้นครองราชย์ ได้ขยายอาณาเขตออกไปกว้างขวาง เจริญรุ่งเรืองกว่ารัชกาล อื่น ๆ ภายหลังเมื่อพระองค์เสด็จสวรรคต พระเจ้าเลอไท พระราชโอรสได้ครองราชสมบัติ ปรากฏตามพงศาวดารพม่าได้กล่าวไว้ว่า "เมื่อ พ.ศ. 1873 หัวเมืองมอญซึ่งเป็นเมืองขึ้นของกรุงสุโขทัยในสมัยพ่อขุนราม กลับเป็นขบถตั้งแข็งเมือง พระเจ้าเลอไท ส่งกองทัพออกไปปราบปราม แต่ไม่สามารถเอาชนะได้"
       
      ต่อมา พระยาลือไท ราชโอรสได้ขึ้นครองราชย์ต่อจากพระเจ้าเลอไท พระราชบิดา ทรงพระนามว่า "พระมหาธรรมราชาลิไทย" เป็นกษัตริย์ที่ทรงมุ่งทำนุบำรุงอาณาจักรสุโขทัย แต่ในทางธรรมอย่างเดียว ทำให้สุโขทัยขาดความเข้มแข็ง จนไม่สามารถควบคุมประเทศราชไว้ได้ ดังนั้น พระเจ้าอู่ทอง จึงตั้งแข็งเมืองและประกาศอิสรภาพ ไม่ยอมขึ้นกับกรุงสุโขทัย ตั้งแต่ พ.ศ. 1893 เป็นต้นมา ขุนหลวงพะงั่ว เสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติต่อมา และได้ส่งกองทัพมาทำสงครามตีเมืองต่างๆ 7 ปี ตั้งแต่ พ.ศ.1914-1921 แต่ไม่สามารถตีหักเข้าเมืองได้
      
      จนกระทั่ง "พระเจ้าไสยลือไท" (พระมหาธรรมราชาที่ 2) ขึ้นครองราชย์ กรุงศรีอยุธยาจึงยกกองทัพไปตีเมืองชากังราว (กำแพงเพชร) ซึ่งพระเจ้าไสยลือไทย เสด็จมาบัญชาการรบเอง จนขุนหลวงพะงั่วไม่สามารถตีหักเอาเมืองได้ แต่ต่อมาทรงพระราชดำริว่า '"ถ้าหากขืนรบต่อไปก็คงเอาชนะกองทัพของขุนหลวงพะงั่วไม่ได้" จึงทรงยอมอ่อนน้อมต่อขุนหลวงพะงั่วโดยดี และนับแต่นั้นมา กรุงสุโขทัยก็สูญเสียเอกราช กลายเป็นเมืองขึ้นของกรุงศรีอยุธยาตลอดไป